مدل رطوبتی لایة سطحی خاک با استفاده از شاخص NDVI (مطالعة موردی: مراتع استان خراسان رضوی)

خاک به عنوان مخزنی از آب و مواد غذایی، بستر رشد گیاهان بوده و اساساً میزان حاصلخیزی خاک‌ها بر مبنای میزان دسترسی گیاه به آب و مواد غذایی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. رطوبت خاک یکی از مهم‌ترین متغیرهای محیطی در مدل‌های اقلیمی،‌ اکولوژی و هیدرولوژی است. با وجود اهمیت غیر قابل انکار رطوبت خاک در مطالعات محیطی، به دلیل دشواری در اندازه‌گیری‌های پیوسته از نظر مکانی و زمانی و پرهزینه و وقت‌گیر بودن اندازه‌گیری‌های میدانی، از این مشخصه تاکنون به طور گسترده در مدل‌های اقلیمی استفاده نشده است. دید جامع و یکنواخت از نواحی مختلف زمین و تصویر‌برداری مکرر از مناطق وسیع و غیر‌ قابل ‌دسترس به همراه اطلاعات با فواصل زمانی منظم و کاهش اثر طرح‌ها بر محیط زیست، علاوه بر هزینة کم و سهولت تهیة داده‌ها از ویژگی‌های مهم سیستم‌های سنجش از دور است که جایگاه آن را در تعیین خصوصیات سطحی خاک مانند رطوبت، خاص کرده است. پوشش گیاهی مرتعی در مناطق خشک و نیمه خشک تحت تأثیر رطوبت خاک است، بنابراین به نظر می‌رسد بتوان از شاخص‌های معرف پوشش گیاهی حاصل از تصاویر ماهواره‌ای برای مطالعة رطوبت لایة سطحی خاک در این مناطق استفاده کرد. این تحقیق رابطه رطوبت خاک به دست آمده از اندازه‌گیری‌های میدانی و NDVIهای تأخیری و همزمان حاصل از تصاویر سنجنده مودیس را در فصل رشد (فروردین- مرداد) گیاهان مرتعی استان خراسان رضوی، در سالهای آماری 2003 تا 2005 به‌وسیلة رگرسیون خطی ساده مورد مطالعه قرار داده است. به دلیل پاسخ تأخیری گیاه به بارندگی، NDVI عکس العمل تأخیرداری نسبت به رطوبت خاک دارد. نتایج این تحقیق، همبستگی خوبی بین رطوبت لایة سطحی خاک و NDVI تأخیری 15روزه در فصل رشد نشان داد.